Τα ισχυρά ζευγάρια των αντιπάλων αρχηγών, οι βραχύβιοι και μακρόβιοι πρωθυπουργοί και ο παραλογισμός των 25 κυβερνήσεων μέσα σε 6 χρόνια!

Καραμανλής και Παπάγος, δύο ηγετικές φυσιογνωμίες της μεταπολεμικής περιόδου

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

Οι σημερινές εκλογές, θα χρήσουν τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη 105ο πρωθυπουργό της Ελλάδος (42ο μεταπολεμικό), ή θα επανέλθει στο Μαξίμου ο Αλέξης Τσίπρας; Την απάντηση θα δώσει το βράδυ, η θηλυκού γένους κάλπη, που ουδείς γνωρίζει τι κυοφορεί… Οι σημερινές βουλευτικές εκλογές, που είναι κατά σειρά οι 64ες, με πρώτες εκείνες που διεξήχθησαν το 1844, λένε ότι κρύβουν εκπλήξεις. Οψόμεθα. Σ’ αυτές τις 64 εκλογικές αναμετρήσεις, δεν συμπεριλαμβάνονται οι οκτώ των Ευρωεκλογών, άλλες τρείς (1829,1862 και 1935) για την εκλογή εκπροσώπων της Εθνοσυνέλευσης και δύο (1929, 1932) για την εκλογή εκπροσώπων της Γερουσίας (Γερουσιαστών). Από το 1844 έως το 1899, έγιναν 23 βουλευτικές εκλογές, από το 1900-1999 έγιναν 33 και 2000-2015 οκτώ.

Πάντως οι πρώτες εκλογές που έγιναν το 1829 και τις προκήρυξε ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας, ψήφισαν «οι ΄Ελληνες το γένος» και εξέλεξαν τότε τους πληρεξούσιους της Εθνοσυνέλευσης που συνήλθε στο Αργος στις 11-7-1829.

Από τη ιδρύσεως του Ελληνικού κράτους το 1822, με τη δημιουργία του «Εκτελεστικού» και του «Συμβουλίου των Μινίστρων» μέχρι σήμερα, συγκροτήθηκαν και ορκίσθηκαν, μαζί με τις 9 δικτατορικές και κατοχικές, συνολικά 214 κυβερνήσεις! Ειδικότερα, από το 1822 εως το 1900 υπήρξαν 81 κυβερνήσεις, από το 1900 εως το 2.000 είχαμε 124 και από το 2.000 εως σήμερα 9. Ο πρώτος πρωθυπουργός το 1822 (πρόεδρος του Εκτελεστικού λεγόταν) ήταν ο Αλέξ. Μαυροκορδάτος και μετά από βουλευτικές εκλογές το 1844 ο Ιω. Κωλέττης, που πέθανε στη διάρκεια της θητείας του. Το 1865 είχαμε 7 διαδοχικές κυβερνήσεις, από τις οποίες τέσσερις ήταν βραχύβιες: Δεληγιώργη 12 ημέρες, Βούλγαρη 2 ημέρες! Κουμουνδούρου 7 και Δεληγιώργη 15!..

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, ποιοί ορκίσθηκαν τις περισσότερες φορές πρωθυπουργοί και ο χρόνος θητείας τους (τη μεγαλύτερη έχει ο Κων. Καραμανλής): Δέκα φορές ορκίσθηκαν πρωθυπουργοί οι Ελ. Βενιζέλος ( με 9 χρόνια θητεία), Αλέξ. Κουμουνδούρος (8 χρόνια). Οκτώ φορές ορκίσθηκαν οι Δημ. Βούλγαρης ( 6 χρόνια θητεία), Αλέξ. Ζαΐμης ( 5 χρόνια).Επτά φορές οι Χαρ. Τρικούπης( 7 χρόνια), Κων. Καραμανλής (14 χρόνια). Έξι φορές οι Θεμ. Σοφούλης (σύντομες θητείες), Επαμ. Δεληγιώργης (νεώτερος πρωθυπουργός, στα 36 του χρόνια), και πέντε φορές οι Αλέξ. Μαυροκορδάτος, Κων. Κανάρης, Θεόδ. Δηλιγιάννης και Δημ. Ράλλης.

Το πολωτικό κλίμα και ο κομματικός φανατισμός που καλλιεργείτο, ανέδειξε κατά καιρούς τους αντιπάλους αρχηγούς για τη σύγκρουση: Κουμουνδούρος- Δεληγιώργης , Τρικούπης-Δηλιγιάννης, Βενιζέλος-Τσαλδάρης , Παπάγος-Πλαστήρας, Καραμανλής- Παπανδρέου και Α. Παπανδρέου –Μητσοτάκης.

Μεταπολεμικά, σε τέσσερις βουλευτικές εκλογές, τα κόμματα που νίκησαν πήραν υψηλά ποσοστά ψήφων και πολλές έδρες. ( Με Πλειοψηφικό η εκλογή του 1952, με Ενισχυμένη Αναλογική οι άλλες).

1952: Ελληνικός Συναγερμός ( Παπάγος) 49,22% (247 έδρες!) ΕΠΕΚ-Φιλελεύθεροι (Πλαστήρας-Βενιζέλος) 34,22% (51 έδρες), ΕΔΑ (Πασαλίδης) 9,55% Καμία έδρα.

1961: ΕΡΕ (Καραμανλής) 50,81% (176 έδρες), Ε.Κ.-Προοδευτικοί ( Παπανδρέου -Μαρκεζίνης) 33,66% (100 έδρες), ΠΑΜΕ(Πασαλίδης) 14,63% (22 έδρες)

1964: Ε.Κ. ( Παπανδρέου) 52,72% (171 έδρες), ΕΡΕ-Προοδευτικοί (Κανελλόπουλος-Μαρκεζίνης) 35,27% (107 έδρες), ΕΔΑ(Πασαλίδης) 11,80% (22 έδρες)

1974: Ν.Δ. (Καραμανλής) 54,37% (220 έδρες), ΕΚ-Ν.Δ.(Μαύρος) 20,42% (60 έδρες), ΠΑΣΟΚ (Παπανδρέου) 13,58% (12 έδρες) Ε.Α. ( Ηλιού) 9,47% (8 έδρες)

Στα 186 χρόνια του κοινοβουλευτικού βίου, εκτός από δικτατορίες, πολέμους και εμφυλίους, υπήρξε και ο παραλογισμός συχνών κυβερνήσεων. ΄Ετσι, από το 1945 εως το 1952 από δύο εκλογικές αναμετρήσεις (31-3-1946 και 5-3-1950) , σε έξι χρόνια, είχαμε 25 κυβερνήσεις! Το σκηνικό άλλαξε η νίκη του Παπάγου που προκάλεσε κομματικές συσπειρώσεις και σταμάτησε αυτός ο παραλογισμός…

Οι... εξπρές κυβερνήσεις

Ας δούμε όμως, ποιές ήταν 25 εξπρές κυβερνήσεις, και τη σύντομη θητεία της καθεμιάς. Ο Γεώργιος Παπανδρέου, πρωθυπουργός της Απελευθερώσεως, παραδίδει στις 3-1-1945 στον Νικόλαο Πλαστήρα και ακολουθούν: 8-4-1945 Π. Βούλγαρης, 11-8-1945 Βούλγαρης, 17-10-1945 Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, 1-11-1945 Π. Κανελλόπουλος, 22-11-1945 Θ. Σοφούλης, 4-4-1946 Π. Πουλίτσας, 18-4-1946 Κων. Τσαλδάρης, 2-10-1946 Τσαλδάρης, 27-1-1947 Δ. Μαξίμου, 29-8-1947 Κ. Τσαλδάρης, 7-9-1947 Σοφούλης, 18-11-1948 Σοφούλης, 20-1-1949 Σοφούλης, 14-4-1949 Σοφούλης, 30-6-1949 Αλ Διομήδης, 6-1-1950 Ιω. Θεοτόκης, 23-3-1950 Σοφ. Βενιζέλος, 15-4-1950 Πλαστήρας, 21-8-1950 Βενιζέλος, 13-9-1950 Βενιζέλος, 3-11-1950 Βενιζέλος, 27-10-1951 Πλαστήρας, 11-10-1952 υπηρεσιακή για εκλογές Δ. Κιουσόπουλος και 19-11-1952 Αλέξ. Παπάγος.