* Νέα Υόρκη 4 Δεκεμβρίου 1940: Ένας από τους διάσημους τότε δημοσιογράφους, ο Αμερικανός Λέλαντ Στόου, απεσταλμένος της εφημερίδας «Ημερήσια Νέα του Σικάγου» στο Αλβανικό μέτωπο, τηλεγραφεί την παρακάτω ανταπόκριση για τον Ελληνικό Στρατό και τον Έλληνα στρατιώτη: «Με τον Ελληνικό Στρατό κάπου στην Αλβανία: Μετά από δέκα ημέρες ακατάπαυστη περιοδεία, συνήθως με αυτοκίνητο, κάποτε καβάλα σε άλογα, κάπου καμιά φορά με τα πόδια ανάμεσα σε ολισθηρή λάσπη ολίγων χιλιομέτρων, έχουμε επισκεφθεί όλους τους πολεμικούς τομείς, από την Κέρκυρα και τη νότια παραλία μέχρι τις όχθες της λίμνης Οχρίδας, που βρίσκονται περίπου 250 μίλια προς τα βόρεια.

Ο Εδμόντ Στήβεν του «Χριστιανικού Μηνύτορα» και ο υποφαινόμενος είμαστε οι μόνοι απεσταλμένοι, που διανύσαμε αυτό το άγριο, αυτό το απίστευτα ορεινό πολεμικό θέατρο της Αλβανίας (Β. Ήπειρο), από το ένα άκρο μέχρι το άλλο. Είδαμε τα ελληνικά στρατεύματα κάτω από κάθε είδους συνθήκες και τα είδαμε να κινούνται πάντοτε προς τα εμπρός. Γι’ αυτό νομίζω ότι μπορούμε να εξετάσουμε τι είδους στρατός είναι στην πραγματικότητα ΑΥΤΟΣ Ο ΑΠΙΣΤΕΥΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ!



Κατά πρώτον, το εξωτερικό των Ελλήνων στρατιωτών είναι κάπως απατηλό. Είναι μικρόσωμοι άνδρες, των οποίων το ύψος μόλις υπερβαίνει κατά μέσον όρον τους πέντε πόδας και οι περισσότεροι από αυτούς φαίνονται σαν να είναι οι στολές τους κατά ένα ή δύο μεγέθη μεγαλύτερες του δέοντος. Εκ πρώτης όψεως θα ενόμιζε κανείς ότι πρόκειται περί τυχαίας συνάξεως, ακούοντας δε τις ζωηρές συζητήσεις τους θα μπορούσε να υποψιαστεί ότι είναι ανίκανοι για μια καλά οργανωμένη προσπάθεια.

Γρήγορα, όμως, ανακαλύπτεται ότι αυτοί οι απροσδιορίστου εμφανίσεως Έλληνες στρατιώτες είναι καταπληκτικά ικανοί και αποδοτικοί. Κάτω από την επιφάνεια των χειρονομιών, που φαίνονται σαν ένδειξη συγχύσεως, κάνουν τη δουλειά τους περίφημα και δεν αναγνωρίζουν εμπόδια. Οι Φινλανδοί στρατιώτες ήσαν πολύ επιβλητικότεροι στην όψη, αλλά αυτοί οι γέροι νευρώδεις, μικρόσωμοι Έλληνες έχουν το ίδιο καταπληκτικό σθένος και αντοχή και θέληση να νικήσουν.



Ποτέ δεν περίμενα ότι θα έβλεπα άλλον στρατό, ο οποίος θα μπορούσε να ανθέξει στη σύγκριση ανδρός προς άνδρα με τους Φινλανδούς πολεμιστές. Έναν τέτοιο στρατό, όμως, ευρήκα στην Ελλάδα. Ποτέ δεν είδα στρατιώτες οι οποίοι να «γλεντούν» τον πόλεμο και τις κακουχίες του, όσο αυτοί οι μικροκαμωμένοι ζωηροί Έλληνες. Είναι οι πιο πρόσχαροι μαχητές που σας είναι δυνατό να φαντασθείτε.

Όπου και αν πηγαίναμε συναντούσαμε λασπωμένους, γελαστούς άνδρες. Ύστερα από ολόκληρων νυκτών συνεχείς πορείες επάνω σε εξαντλητικούς ορεινούς δρόμους, οι Έλληνες στρατιώτες φωνάζουν και σας χαιρετούν με γέλια στο πέρασμά σας. Καθώς προχωρούν αργά με βροχή καβάλα σε μουλάρια θα σας φωνάξουν «μακαρόνι» και θα χειρονομήσουν με νόημα για να δείξουν τι θα κάνουν στους Ιταλούς όταν τους προφθάσουν…

Οι χειρονομίες τους είναι αριστουργήματα μιμικής, που συνοδεύονται πάντοτε από διαβολικούς, αλλά καλόψυχους καγχασμούς. Ασφαλώς αυτός ο ελληνικός στρατός σήμερα, είναι ο στρατός με το υψηλότερο ηθικό στον κόσμο, παρά τη λάσπη, τη βροχή και τα χιόνια, παρά τις εκατοντάδες στενοπούς (μονοπάτια), γκρεμούς και κορυφές χιονοσκεπείς που πρέπει κάθε μέρα να καταληφθούν. Είναι άνδρες με σιδερένιους μυς και θερμή καρδιά, αυτά τα ταπεινά, τα ανεπίδεικτα παιδιά της Ελλάδος και κατακτούν την καρδιά σας τόσο με το θάρρος τους, όσο και με τον αυθορμητισμό τους.



Καταλαβαίνετε γιατί οι αξιωματικοί τους ομιλούν γι’ αυτούς με ήρεμη υπερηφάνεια. Προχθές επεράσαμε πλάι από μια μακριά φάλαγγα στρατιωτών, οι οποίοι εβάδιζαν με δυνατό κρύο και βροχή. Ο αξιωματικός μας είπε ότι είχαν ξεκινήσει στις 6 μ.μ. της προηγούμενης νύχτας και είχαν συνεχίσει την πορεία τους μέσα στη λάσπη, τη βροχή και τελικά τα χιόνια μέχρι τις 5 π.μ. Κατά τις έντεκα εκείνες ώρες οι άνδρες αυτοί περπάτησαν 30 μίλια. Είχαν κοιμηθεί επάνω σε υγρό χώμα ή σε βράχους και στις 2 π.μ. είχαν επαναλάβει την πορεία τους. «Είναι σπουδαίοι στρατιώτες» παρατήρησε ο αξιωματικός.

Τέτοια συμβαίνουν σε όλους τους τομείς της πολεμικής ζώνης, μήκους 250 μιλίων και υποβοηθούν πολύ την εξήγηση των αξιοσημείωτων άθλων των ελληνικών δυνάμεων σε διάστημα μικρότερο από 6 εβδομάδες πολέμου.



Εξίσου σημαντική, όμως, είναι και η δύναμη της ηγεσίας του ελληνικού στρατού. Όταν έλθετε σε στενή επαφή με τις μαχόμενες δυνάμεις, σχηματίζετε την εντύπωση ότι όλη η δράση από το ένα άκρο του μετώπου στο άλλο, διευθύνεται με βάση συγκεκριμένο σχέδιο και ότι η μεγάλη στρατηγική ικανότητα του στρατηγού Μεταξά δεσπόζει σε όλες τις φάσεις των επιχειρήσεων.

Ο νους και η σθεναρή θέληση και η σταθερότητα του κ. Μεταξά είναι αισθητά σε όλους τους τομείς, ενώ η οργανωτική ικανότητα και η τακτική επιδεξιότητα του Ελληνικού Γενικού Επιτελείου, καταδεικνύονται σαφώς από τις επανειλημμένες νίκες, οι οποίες επιτεύκτηκαν σε έδαφος σχεδόν άβατο. Συνομιλήσαμε με πέντε διαφόρους Έλληνες στρατηγούς, σε ισάριθμους τομείς του μετώπου. Ήταν όλοι επιβλητικοί αξιωματικοί, ευφυέστατοι, δραστήριοι, σθεναροί. Σχηματίζεις την άμεση εντύπωση ότι οι στρατηγοί αυτοί ξέρουν τη δουλειά τους από όλες τις πλευρές της και είναι πεπεισμένοι στη χρησιμοποίηση των δυνάμεών τους με οικονομία, αλλά με τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα.



Εάν η Ιταλία έχει στρατηγούς σαν αυτούς τους Έλληνες σωματάρχες και μεράρχους, δεν υπάρχει ένδειξη ότι έχουν φθάσει μέχρι αυτή την ώρα στην Αλβανία… Είναι αδύνατο να μη καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι τόσο οι Έλληνες στρατιωτικοί ηγήτορες, όσο και οι Έλληνες στρατιώτες είχαν υποτιμηθεί πριν από την έναρξη αυτού του πολέμου, τόσο σοβαρά, όσο χονδροειδώς είχε υπερτιμηθεί η ποιότητα του ιταλικού στρατού…

Από την ελληνική πλευρά, ο πόλεμος διεξάγεται από στρατεύματα, τα οποία από την ανώτατη μέχρι την κατώτατη βαθμίδα συνωθούνται στη μεγάλη στρατιωτική παράδοση της Αρχαίας Ελλάδος. Με λογική ενίσχυση, υπό μορφήν πολεμικού υλικού, είναι δύσκολο να προβλέψουμε πού και πότε θα σταματήσει η ελληνική προέλαση στην Αλβανία. Αρχίζει να φαίνεται ότι ο χειμώνας είναι το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να επιβραδύνει την προέλαση των Ελλήνων.



Εν πάση περιπτώσει, αυτός ο μικρός, αλλά μαχητικός ελληνικός στρατός είναι κάτι, που αξίζει να ιδεί κανείς, κάτι που θα το θυμάται κανείς για πολύ καιρό. Εμείς που τον είδαμε, καταλαβαίνουμε γιατί ο Μουσολίνι δεν θα μπορέσει να τον λησμονήσει. Είναι επικίνδυνο να περιφρονεί κανείς στρατιώτες σαν τους Φινλανδούς και τους Έλληνες».

Είναι καταπληκτική η φυσικότητα, η λιτότητα και η ειλικρίνεια με την οποία περιγράφει ο Αμερικανός δημοσιογράφος τον Ελληνικό στρατό. Σε όσους από μας ζήσαμε τα γεγονότα, ξυπνάει μέσα μας επαγωγούς παραστάσεις από τις αξέχαστες, τις υπέροχες εκείνες ημέρες με τις συγκλονιστικές στιγμές, που μας κάνουν πραγματικά υπερήφανους…

Σαν συμπλήρωμα στα παραπάνω θα τονίσω ένα σημείο, για το οποίο δεν κάνει λόγο ο αμερικανός δημοσιγράφος. Πρόκειται για τη συμπεριφορά των Ελλήνων στρατιωτών απέναντι στους χιλιάδες Ιταλούς αιχμαλώτους. Μοιράζονταν μαζί τους την κουραμάνα (ψωμί) τους, όταν έβλεπαν ότι οι αιχμάλωτοι πεινούσαν. Τους συμπεριφέρονταν με ευγένεια και φρόντιζαν τα τραύματά τους, αν υπήρχαν.

Αυτό θα πει πολιτισμένος στρατός. Τι να πει κανείς για κείνους που εξοντώνουν εκατοντάδες αιχμαλώτους.