μια άγνωστη, αλλά ιδιαίτερα σημαντική στιγμή του Μακεδονικού Αγώνα
μια ιστορία που ακούγεται ακόμα στα Καστανοχώρια του Βοΐου…είχαμε την τύχη να μας την αφηγηθεί μια εκατόχρονη γριούλα, που τότε ήταν κοριτσάκι και την είδε να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια της…
οι μνήμες μένουν ζωντανές από γενιά σε γενιά, η ελληνικότητα και η ελευθερία της Μακεδονίας έχουν κερδηθεί με αγώνες και θυσίες….Ας μην ξεχνούμε να τιμούμε τους ήρωες!
Ελλείψει άλλων πηγών στο διαδίκτυο, αντιγράφουμε από φυλλάδιο ένα κείμενο του κ. Αλεξ. Μπακαΐμη.
“Ο καπετάν Βάρδας, επικεφαλής πολυάριθμου ανταρτικού σώματος, αφού υπό δριμύτατον ψύχος πέρασε με το σώμα του τα ελληνοτουρκικά σύνορα και εν συνεχεία τον ορμητικό Αλιάκμονα ποταμό, προχώρησε προς την Καστοριά. Ενώ όμως βρισκόταν στη Λόσνιτσα (ν.ον. Γέρμας) Καστοριάς, ειδοποιήθηκε από τον Μητροπολίτη της Γερμανό Καραβαγγέληνα αλλάξει πορεία και να μεταβεί στο Βιντελούστι (ν.ον. Δαμασκηνιά) , απ΄ όπου εξορμώντας να εξοντώσει τον επικίνδυνο αρχικομιτατζή Κωστάντοφ, από τον οποίο δεινοπαθούσαν οι Καστανοχωρίτες. Πράγματι, ο καπετάν Βάρδας και οι άνδρες του στις 2-12-1904 έφτασαν στο Βιντελούστι, όπου μετά από δυο μέρες έλαβε γράμμα από τον εφημέριο Λιμπισόβου (ν.ον. Αη-Λιας, Άγιος Ηλίας Καστοριάς)παπα- Στέργιο Κυράδη, σταλμένο με τον συγχωριανό του Αθανάσιο Μπορόζη, με το οποίο τον πληροφορούσε ότι ο Κωστάντοφ βρίσκεται στο χωριό του και τον παρακαλούσε να σπεύσει με τα παλληκάρια του να τον εξοντώσει.
Αμέσως ο Βάρδας ανέθεσε τη σοβαρή όσο και επικίνδυνη αυτή επιχείρηση σε μια ομάδα επίλεκτων ανδρών του με επικεφαλής τους Γ.Δικώνυμο- Μακρή και Ευάγγελο Φραγκιαδάκη ή Γαλιανό , οι οποίοι αφού έλαβαν τις αναγκαίες οδηγίες έχοντας μαζί τους τον Αθανάσιο Μπορόζη , μετέβισαν με κάθε μυστικότητα και προφύλαξη στο Λιμπίσοβο, περικυκλώνοντας το σπίτι στο οποίο βρισκόταν ο Κωστάντωφ και τον κάλεσαν να παραδωθεί. Εκείνος όμως και οι συνοδοί του απάντησαν με πυκνά πυρά, από τα οποία τραυματίστηκε στην παλάμη του αριστερού χεριού του ο Κρητικός Ευάγγελος Γαλιανός ή Φραγκιαδάκης.
Τούτου οι άνδρες του καπετάν Βάρδα έβαλαν φωτιά στο σπίτι, το οποίο σε λίγα λεπτά έγινε παρανάλωμα του πυρός.
Ο Κωστάντωφ για να σωθεί κατέφυγε τελικά στην κρυψώνα που είχε κατασκευάσει κάτω από το τζάκι της κουζίνας. Και εκεί όμως δεν κατόρθωσε να σωθεί. Τον βρήκαν μετά από μερικές μέρες τυμπανιαίο. Είχε πεθάνει από ασφυξία.
Κατά τα μεσάνυχτα (της 4η2 προς 5η Δεκεμβρίου) οι άνδρες του καπετάν Βάρδα περιχαρείς επέστρεψαν στο Βιντελούστι. Είχαν σημειώσει την πρώτη μεγάλη επιτυχία.
Οι Βούλγαροι, μένεα πνέοντες κατά των Λιμπισοβιτών, που είχαν διευκολύνει αφάνταστα τους άνδρες του καπετάν Βάρδα στην τολμηρή, όσο και επικίνδυνη, εκείνη νυχτερινή επιχείρηση, μετά από λίγο καιρόκατακρεούργησαν τον Αθανάσιο Μπορόζη και τον συγγενή του Γ. Φωτιάδη. Και επειδή δεν κατόρθωσαν να ανακαλύψουν τον παπα- Στέργιο Κυράδη που είχε στείλει το γράμμα στον Βάρδα, πυρπόλησαν την πλησιόχωρη Ιερά Μονή Αγίου Αθανασίου Ζηκοβίστης, που πολλές φορές χρησίμευσε ως καταφύγιο και ορμητήριο ανταρτικών σωμάτων. Τη βέβηλη και αποτρόπαια αυτή πράξη κατήγγειλε αμέσως με αναφορά του ο Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης στον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄.
Η εξόντωση του αδίστακτου βοεβόδα Κωστάντωφ ήταν η πρώτη επιτυχία του καπετάν Βάρδα. Σημάδεψε τη ζωή του και σηματοδότησε την απαρχή μιας νέας περιόδου του Μακεδονικού Αγώνα, πολυαίμακτης αλλά ιδιαίτερα ηρωικής (1904-1908), και για αυτόν ασφαλώς τον λόγο , όταν σε μεγάλη ηλικία ένας ξένος δημοσιογράφος τον ρώτησε μεταξύ των άλλων ποιο γεγονός του Μακεδονικού Αγώνα σημάδεψε τη ζωή του και το θυμάται ακόμα, ο καπετάν Βάρδας χωρίς καθόλου να πιέσει την μνήμη του , αφηγήθηκε με κάθε λεπτομέρεια πώς το σώμα του , εξορμώντας από το Βιντελούστι τη νύχτα της 4ης προς 5η Δεκεμβρίου 1904, κατόρθωσε να εξοντώσει τον διαβόητο αρχικομιτατζή Κωστάντωφ, που είχε καταστεί φόβος και τρόμος όλων των Καστανοχωριτών.
Κείμενο: Αλέξανδρος Μπακαΐμης
Από το φυλλάδιο της Γιορτής προς τιμήν των Μακεδονομάχων, στην Δαμασκηνιά Βοΐου Κοζάνης, στις 26 Μαΐου 2013
φωτο καπετάν Βάρδα από: http://www.safem.gr/%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%91/tabid/89/AlbumID/484-1/Page/1/Default.aspx
φωτο ιεράς Μονής Αγίου Αθανασίου Ζηκοβίστης από :http://istorikakastorias.blogspot.gr/2010/12/2.html
φωτο: χωριό ΑΓΙΟΣ ΗΛΙΑΣ (ΛΙΜΠΙΣΟΒΟ) ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ (από tovoion.com)
με τον μαύρο κύκλο είναι σημειωμένο το σπίτι, που χτίστηκε στα θεμέλιο εκείνου μέσα στο οποίο είχε καεί ο αρχικομιτατζής Κωστάντωφ.
αντιγραφή κειμένου- επιμέλεια ανάρτησης: ιστολόγιο “Αντέχουμε…”
Πηγή:
http://antexoume.wordpress.com/
